Po raz pierwszy opisana w latach 70. XX wieku syndrom wypalenia zawodowego to konstelacja objawów związanych z pracą, która zwykle występuje u osób bez wcześniejszej historii zaburzeń psychicznych lub psychiatrycznych. Jest wyzwalany przez rozbieżność między oczekiwaniami i ideałami pracownika a rzeczywistymi wymaganiami jego stanowiska.

Wyczerpanie

W konsekwencji traci on zdolność przystosowania się do środowiska pracy i przejawia negatywne nastawienie do swojej profesji, współpracowników i przełożonych. Ostatecznie rozwijają się trzy klasyczne objawy syndromu wypalenia zawodowego: wyczerpanie, depersonalizacja i zmniejszanie osobiste osiągnięcia.

Wyczerpanie to uogólnione zmęczenie, które może być związane z poświęcaniem nadmiernej ilości czasu i wysiłku na zadanie lub projekt, który nie jest postrzegany jako korzystny. Na przykład uczucie wyczerpania, szczególnie emocjonalnego, może być spowodowane kontynuacją opieki nad pacjentem z bardzo małymi szansami na wyzdrowienie.

Wsparcie psychologiczne online, kiedy tego potrzebujesz
aplikacja Helping Hand

Depersonalizacja

Depersonalizacja to odległy lub obojętny stosunek do pracy. Manifestuje się jako negatywne, bezduszne i cyniczne zachowania; lub interakcje z kolegami czy pacjentami w sposób bezosobowy. Może być wyrażona jako nieprofesjonalne komentarze skierowane do współpracowników, obwinianie pacjentów za ich problemy zdrowotne lub niemożność wyrażenia empatii i żalu po śmierci pacjenta.

Zmniejszanie osobistych osiągnięć

Zmniejszenie osobistych osiągnięć to skłonność do negatywnego oceniania wartości własnej pracy, poczucie niewystarczalności w zakresie zdolności do wykonywania swojego zawodu oraz uogólniona niska samoocena zawodowa.

Osoby z omawianym syndromem mogą również rozwinąć niespecyficzne objawy, w tym uczucie frustracji, złości, strachu lub niepokoju. Ponadto istnieje ryzyko problemów z wyrażaniem niezdolność do odczuwania szczęścia, radości, przyjemności lub zadowolenia. Co więcej, syndrom może wiązać się z objawami fizycznymi, takimi jak bezsenność, napięcie mięśni, bóle głowy i problemy żołądkowo-jelitowe.

Potencjalne leczenie lub zapobieganie

Oparte na dowodach interwencje mające na celu leczenie i zapobieganie syndromowi nie są obecnie dostępne u pracowników intensywnej opieki zdrowotnej. Należy opracować interwencje skoncentrowane zarówno na interwencjach indywidualnych, jak i organizacyjnych. Odporność jest cechą psychologiczną, która umożliwia jednostce zdrowe przystosowanie się po traumatycznym wydarzeniu. Odporność została uznana za mechanizm łagodzenia objawów i rozwoju PTSD (zespołu stresu pourazowego) po urazie i jednocześnie może zapobiegać i leczyć omawiany syndrom. Chociaż istnieją wrodzone lub nieodłączne cechy odporności, istnieją dodatkowo te, których można się nauczyć. Przykłady technik odporności obejmują: bycie optymistą, rozwijanie elastyczności poznawczej, tworzenie i utrzymywanie wspierającej sieci społecznej.

Podsumowanie
Syndrom wypalenia zawodowego może dotknąć każdego pracownika i należy zdawać sobie z tego sprawę oraz nie bagatelizować potencjalne objawy. Kluczowe w zapobieganiu i leczeniu potencjalnych objaw jest rozmowa ze specjalistą medycznym. W tak złożonym problemie bowiem radzenie sobie na własną rękę może okazać się niewystarczające.