Złoto a podatek. Co powinien wiedzieć przedsiębiorca inwestujący w kruszce?

Inflacja, wahania kursów walut i niepewność gospodarcza sprawiają, że coraz więcej przedsiębiorców szuka sposobów na bezpieczne ulokowanie nadwyżek finansowych. Jednym z najpopularniejszych wyborów staje się złoto inwestycyjne: metal, który od wieków postrzegany jest jako stabilna forma przechowywania wartości. Zanim jednak przedsiębiorca zdecyduje się na taki zakup, warto wiedzieć, jak wyglądają kwestie podatkowe dotyczące złota w Polsce.

Złoto inwestycyjne a podatek VAT

Zgodnie z art. 121 ustawy o VAT, za złoto inwestycyjne uznaje się: 

• złoto w postaci sztabek lub płytek o próbie co najmniej 995,
• złote monety o próbie nie mniejszej niż 900, wybite po 1800 roku, będące prawnym środkiem płatniczym i sprzedawane po cenie nieprzekraczającej o więcej niż 80% wartości rynkowej zawartego w nich kruszcu.

Na podstawie art. 122 ustawy o VAT, dostawa, wewnątrzwspólnotowe nabycie oraz import złota inwestycyjnego są zwolnione z podatku VAT. Zwolnienie to ma charakter powszechny w całej Unii Europejskiej i obejmuje również złoto w formie rachunków złota lub certyfikatów depozytowych.

Warto jednak pamiętać, że zwolnienie nie dotyczy wyrobów jubilerskich ani biżuterii – takie transakcje są opodatkowane stawką podstawową 23% (art. 41 ust. 1 ustawy o VAT).

Dodatkowo, na mocy art. 123 ustawy o VAT, wytwórcy i przetwórcy złota mogą zrezygnować ze zwolnienia, jeżeli złożą stosowne zawiadomienie do naczelnika urzędu skarbowego. Dla większości przedsiębiorców kupujących złoto inwestycyjne zwolnienie z VAT pozostaje jednak domyślną zasadą.

Sprzedaż złota a podatek dochodowy

Jeśli przedsiębiorca nabywa złoto w ramach działalności gospodarczej i wprowadza je do majątku firmowego, jego późniejsza sprzedaż stanowi przychód z działalności gospodarczej.

Dochód oblicza się jako różnicę między ceną sprzedaży a ceną nabycia (powiększoną o koszty przechowywania czy ubezpieczenia). Przychód podlega opodatkowaniu na zasadach właściwych dla wybranej formy opodatkowania (skala podatkowa, podatek liniowy, CIT lub ryczałt – o ile działalność obejmuje obrót metalami).

Czy zakup złota można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu?

To zależy od celu zakupu. Złoto inwestycyjne nie stanowi kosztu bieżącego, jeśli nie służy bezpośrednio uzyskaniu przychodów w działalności gospodarczej. W praktyce oznacza to, że przedsiębiorca nie może „wrzucić w koszty” wydatków na złoto traktowane jako forma lokaty. Wyjątkiem są podmioty, których profil działalności obejmuje obrót metalami szlachetnymi lub doradztwo inwestycyjne, wówczas złoto może być towarem handlowym.

W pozostałych przypadkach wydatek ten jest kosztem bezpośrednim, rozpoznawanym dopiero w momencie sprzedaży złota, gdy pojawia się przychód. Takie podejście potwierdzają interpretacje indywidualne Krajowej Informacji Skarbowej.

Inwestowanie prywatne a firmowe – różnice podatkowe

Jeśli przedsiębiorca zdecyduje się na zakup złota poza działalnością gospodarczą, zasady opodatkowania są inne. W takim przypadku zysk ze sprzedaży złota po upływie 6 miesięcy od końca miesiąca, w którym nastąpił zakup, jest zwolniony z podatku dochodowego na mocy art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d ustawy o PIT.

W praktyce:

• zakup złota inwestycyjnego prywatnie – brak VAT,
• sprzedaż po 6 miesiącach (licząc od końca miesiąca nabycia) – brak PIT,
• sprzedaż przed upływem tego terminu – obowiązek zapłaty podatku dochodowego od zysku.

Dlatego wielu przedsiębiorców decyduje się na prywatne nabycie złota, zwłaszcza gdy nie planują aktywnego obrotu kruszcem w ramach działalności.

Sprzedaż złota a VAT

Sprzedaż złota inwestycyjnego przez przedsiębiorcę, który nie zrezygnował ze zwolnienia (art. 123 ustawy o VAT), również jest zwolniona z VAT. To samo dotyczy odsprzedaży w ramach obrotu wewnątrzwspólnotowego lub eksportu. Jedynie przedsiębiorcy działający jako producenci, rafinerie czy dealerzy mogą dobrowolnie opodatkować transakcję, składając odpowiednie oświadczenie.

Dokumentacja i ewidencja zakupu

Każdy zakup złota inwestycyjnego powinien być właściwie udokumentowany.

Podstawowe dokumenty to:

• faktura VAT ze zwolnieniem z podatku (art. 122 ustawy o VAT),
• certyfikat autentyczności producenta lub akredytacji LBMA,
• numer seryjny sztabki lub monety,

Dokumentacja ta jest niezbędna zarówno przy rozliczeniach podatkowych, jak i w przypadku ewentualnej kontroli lub sprzedaży złota w przyszłości.

Jak przechowywać złoto kupione przez firmę?

Prawo nie narzuca formy przechowywania złota, może ono być trzymane w sejfie firmowym, skrytce bankowej lub depozycie zewnętrznym. Ważne, by przedsiębiorca posiadał pełną dokumentację potwierdzającą własność i miejsce przechowywania kruszcu. Dla bezpieczeństwa finansowego i księgowego warto korzystać z profesjonalnych usług przechowywania (np. skarbce z ubezpieczeniem), które zapewniają przejrzystość ewidencji i dowód posiadania.

Podsumowanie

Złoto może być wartościowym składnikiem strategii finansowej firmy – o ile przedsiębiorca zna podstawowe zasady podatkowe.

Najważniejsze z nich to:

• Zwolnienie z VAT przy zakupie złota inwestycyjnego (art. 122 ustawy o VAT).
• Opodatkowanie dochodu ze sprzedaży w ramach działalności gospodarczej (PIT/CIT).
• Zwolnienie z PIT przy sprzedaży prywatnej po upływie 6 miesięcy (art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT).
• Brak możliwości ujęcia zakupu złota jako kosztu bieżącego – wydatek rozlicza się przy sprzedaży.
• Obowiązek właściwej dokumentacji zakupu.

Złoto w biznesie to nie sposób na szybki zysk, ale na ochronę wartości wypracowanego kapitału. Dobrze udokumentowana i świadomie zaplanowana inwestycja może stać się stabilnym elementem firmowego bezpieczeństwa finansowego.